WAAROM BUIGEN DE WERELD REDDE
In alle samenlevingen buigen elke dag mensen.
Ze maken hun, en elkaars, schoenveters vast, dweilen de keukenvloer, oogsten hun rijst, repareren hun auto of buigen voor een koning/dictator.
Als mensen vreugde kennen of blij zijn kijken ze omhoog en spreiden hun armen. Mensen die fysieke pijn hebben of voor wie hun leed te zwaar is buigen ook. Ze krimpen in elkaar.
Miljarden mensen buigen ook vrijwillig omdat zij uit willen drukken dat zij kwetsbaar zijn. Door te buigen voor God, Allah, Voorouders, Boeddha, het Allerhoogste,het Heilige, de Kosmos, hopen zij dat hun leed verdwijnt of in ieder geval minder wordt.
Wij, mensen, gaan nog een stap verder. Wij buigen en smeken ‘bovennatuuurlijke’ krachten met als doel: te voorkomen dat ons zieke kind, geliefde of vriend doodgaat, dat de jarenlange verschrikkelijke oorlog eindigt, dat de verkrachting van de aarde door menselijke dwaling en hebzucht stopt.
Onze verdwaaldheid, als mensen, is te denken dat technologie, wetenschap, goede bedoelingen, stinkend rijk worden, en de markt ons kunnen redden. Dat alles beheersbaar zou kunnen worden.
Wij mensen, en dat is waarschijnlijk het enige echte verschil met andere dieren, is dat wij het niet kunnen laten om ons lot te beïnvloeden: vanuit superioriteit/geweld/beheersen/hebzucht. Misschien lukt het om met diepe nederigheid (opnieuw) te leren denken zoals natuur werkt.
De V.O.F. die wij, mijn mijn partner en ik, in 1998 startten noemden wij Moira CTT. De Moira of Moirai zijn in oude Griekse en Germaanse culturen drie ‘schikgodinnen’ die bij de geboorte de levensweg van elk kind bepalen. De schikgodinnen zijn werkende godheden. Niks niet op hun gat op een troon zitten boven op een berg of in de hemel om ons geploeter met een glimlach te aanschouwen. De eerste ambachtelijke godin spint de levensdraad, de tweede twijnt het en de derde knipt die door: geboorte-pleven-dood.
Wij antropologen menen, zeer vals bescheiden onder elkaar, de wijsheid in pacht te hebben. Er is bijna niets over menselijk samenleven waarover wij niet wetenschappelijk, de afgelopen 140 jaar, de degens hebben gekruist.
Maar 90% is onleesbaar voor alledaags gebruik, ook de meeste van mijn wetenschappelijke publicaties. Die in handboeken en in vaktijdschriften zijn bruikbaarder.
In deze site probeer ik, met een knipoog die vreemde knellende sociale dwang, om begrijpelijke dingen onbegrijpelijk te zeggen en te schrijven te ontlopen. Want anders kunnen antropologen, net zoals medische specialisten , alleen elkaar begrijpen.
Door mijn kunstwerken en gedichten naast mijn vakinhoudelijke en wetenschappelijke publicaties te zetten hoop ik iets minder NEER-BUIGEND over te komen.
Over buigen schrijft antropoloog Robert Keesing in een artikel uit 1978 dat onlangs opnieuw is gepuibliceerd over angst, overgave, het lot beinvloeden en buigen in menselijke rituelen het volgende:
…Om emotioneel deel te worden in een ritueel hoeft u alleen maar weten, wat alle Kwaio (Salomon Eilanden) doen, dat de voorouders aanwezig zijn en dat de juiste uitvoering van het ritueel een zaak is van leven en dood, van welvaart en onheil…(2012, 425)
This is for me close to what Van Morrisson sings in his song ‘Sometimes We Cry‘. When in despair, getting back to point zero, to be born again demands: ‘The only thing to, do is to eat humble pie’.
Bowing is, at least temporarely, getting rid of (y)our individual and collective self-importance.
Talking about deep-scarcity on the (male) market of virtues.
How do we, as angry lost males and baffled females, find our ways back to places we were before? To reunite again
Here science and even anthropology has to bow to what we cannot conceptualize and make visible. As naturalist, early environ-mentalist and anthropologist Gregory Bateson could have said it: ‘Science without art, poetry, ritual invites demons of destruction‘.
Which reminds me of The Eagles’ Hotel California :
‘Last thing I remember, I was
Running for the door
I had to find the passage back
To the place I was before’
Daarom redde menselijk buigen de afgelopen 50 milennia de wereld en doet dat nog steeds.
Als we slim zijn leren we (opnieuw) om te buigen, om nederigheidstaart te eten.
Als het even kan samen.